ފަނަރަ އަހަރު ވަންދެން އަނގަތަޅާފައި ނާގޯށި ހަދަނީ

އުތުރު ޓޫރިޒަމްގެ ވާހަކަ ފަށައިފިނަމަ "ނާގޯށި" ގެ ނަން ޔަގީނުން ވެސް އަންނާނެ އެވެ. އެ ރަށަކީ ރާއްޖޭގެ ޓޫރިޒަމްގެ ބައި ގަރުނު ވީ ތާރީހުގައި ރިސޯޓެއް ހަދަން އުޅެ ނުހެދި މިހާތަނަށް އެންމެ ގިނަދުވަސްވީ އެއް ރަށެވެ. ސަރުކާރުން ޓޫރިޒަމް ތަރައްގީ ކުރަން އުފެއްދި ކުންފުނި މޯލްޑިވްސް ޓޫރިޒަމް ޑިވެލޮޕްމަންޓް ކޯޕަރޭޝަން (އެމްޓީޑީސީ) އަށް މީގެ 15 ވަރަކަށް އަހަރު ކުރިން ހަވާލުކުރި ނާގޯއްޓަކީ ރާއްޖޭގެ ކާމިޔާބު ޓޫރިޒަމް ތާރީހުގައި ލިޔާ މަދު ނާކާމިޔާބު ވާހަކަތަކުން އެއް ވާހަކަ އެވެ. ކޮންމެ އަހަރަކު ވެސް މި ރަށް ހަދަ އެވެ، އަދި ކޮންމެ އަހަރަކުވެސް އެރަށް ހުޅުވާ އެވެ. އަބަދުވެސް އެ ރަށުގެ ވާހަކަ ދައްކަ އެވެ.

މިހާރު ނާގޯށި ހުޅުވަން އުޅޭ ކަމުގެ ނިޝާން ތަކެއް ވަނީ ފެންނާން ފަށާފަ އެވެ. އެ ރަށް އެމްޓީޑީސީ އަތުން ސަރުކާރުން އަތުލުމަށް ފަހު އަނެއްކާ ހަވާލުކޮށް، ނާގޯށި ހެދުމުގެ ގޮތުން ރަށުގެ އެންވަޔަރުމަންޓް އިމްޕެކްޓް އެސެސްމަންޓް ރިޕޯޓް (އީއައިއޭ) ހަދައި މިހާރު ވަނީ ނިންމާފަ އެވެ.

"މި" ނޫހަށް އެނގިފައިވާ ގޮތުގައި ނާގޯށީގެ އީއައިއޭ ރިޕޯޓް ނިންމައި އީޕީއޭއަށް ހުށަހެޅުމުން އެ ރިޕޯޓް ވަނީ އެޕްރޫވް ކޮށްފަ އެވެ. ދެން އޮންނާނީ އީއައިއޭ ރިޕޯޓް ޓޫރިޒަމް މިނިސްޓްރީއަށް ހުށަހެޅުމެވެ. ރިޕޯޓް ޓޫރިޒަމަށް ހުށަހެޅުމާއެކު ހަފުތާއެއްގެ ތެރޭގައި ޓޫރިޒަމް މިނިސްޓްރީން "މޮބިލައިޒް" ކުރަން ނުވަތަ އަމަލީ މަސައްކަތް ފަށަން އެމްޓީޑީސީއަށް ހުއްދައެއް ދޭނެ އެވެ. ލިމިއީ ނާގޯށީ އަލުން ހަދަން ފަށާ މަރުހަލާ އެވެ.

ނާގޯށި ރިސޯޓެއްގެ ގޮތުގައި މިހާތަނަށް ފެނިގެން ނުދިޔައީ ރިސޯޓް ހަދަން ރަށް ހަވާލު ކުރި ދުވަސްވަރު އިގްތިސޯދަށް ކުރިމަތިވި މައްސަލަ ތަކެއްގެ ސަބަބުން ކަމަށް ކުރިން އެމްޓީޑީސީގެ މެނޭޖިން ޑިރެކްޓަރުކަން ކުރެއްވި އަބްދުﷲ ޝުޖާއު ވިދާޅު ވެއެވެ. ކޮންމެ ސަބަބެއް ކުރިމަތިވި ނަމަވެސް އެ ރަަށް ނުހެދި އޮންނަތާ 15 އަހަރު ފާއިތުވެ 16 ވަނަ އަހަރަށް މިއޮތީ އަޅާފަ އެވެ.

ނާގޯށީގައި ރިސޯޓެއް ތަރައްގީ ކުރަން ސަރުކާރުގެ ޓޫރިޒަމް ކުންފުނި އެމްޓީޑީސީ އަށް ސަރުކާރުން ދިނީ ޑިސެމްބަރު 5، 2007 ގައެވެ. އެމްޓީޑީސީން އެ ރަށް ތަރައްގީ ކުރަން ހަވާލުކުރި ރަޝިޔާ ކުންފުންޏެއް ކަމަށްވާ ތްރީކޭ އިންޓަނޭޝަނަލާ އެވެ. ރިސޯޓު ހިންގައި ހުޅުވަން ވައުދުވީ 2012 އިގައެވެ. އެ ރަށް ހަދައިން ހުޅުވަން އެމެރިކާގެ ރެޑިޝަން ކުންފުނިން ވެސް މަސަކަތް ކުރި އެވެ. އޭރު އެ ރަށަކީ ގާތްގަނޑަކަށް 100 މިލިއަން ޑޮލަރު އަގު ބޮޑު އިންވެސްޓްމަންޓެވެ. ރެޑިސަން ކުންފުންޏާ "އަތުގުޅާލައިގެން" ނާގޯށި 2015 ވަނަ އަހަރު ހުޅުވަން މަސައްކަތް ކުރި އެވެ. ނަމަވެސް އެކި ސަބަބުތަކާ ހެދި ރިސޯޓު ހުޅުވޭ ގޮތެއް ނުވި އެވެ. އެހެންވެ އެންމެ ފަހުން ރައީސް ޔާމީން އަބްދުލްގައްޔޫމްގެ ވެރިކަމުގައި އެމްޓީޑީސީއަށް ނުވިކަމަށް ބަލައި ރަށް އަތުލީ އެވެ. އެ ރަށް އެމްޓީޑީސީއަށް އަލުން ދިނީ މި ވެރިކަމުގައި ޓޫރިޒަމް މިނިސްޓަރު އަލީ ވަހީދު ހުންނަވައިގެނެވެ.

ނާގޯށި ރިސޯޓުގެ މަސައްކަތް ހުއްޓުމަކަށް އައުމާ ހަމަށް ރަޝިޔާ ކުންފުނިން ވަނީ އއެ ރަށުގައި ގިނަ މަސައްކަތް ތަކެއް ކޮށްފަ އެވެ. ބައެއް އިމާރާތްތައް އަޅާއި، ޖެޓީގެ ބައެއް ހަދައި ބައެއް ސާމާނު ވެސް ހުރީ އެ ރަށަށް ގެންގޮސްފަ އެވެ. އެކަމަކު ރަަށް ނުބެލެހެއްޓުމުގެ ނަތީޖާއަކީ "އެއް ވަގު އަނެއް ވަގަށް" އެ ރަށުގައި ހުރި މުދަލާއި ތަކެތި "ލޫޓުވާލައިގެން" ގެންދިޔީ އެވެ.

މިހާރު މި ރަށުން ފެންނާން ހުރީ 15 އަހަރުގެ ދިގު މާޒީއެއް އޮތް އިމާރާތްތަކެއް އެކަންޏެވެ. ކުރިން ނާގޯށި ތަރައްގީ ކުރަމުން ގެންދިޔައީ 500 ކޮޓަރި ހުންނާނެ ގޮތަށެވެ. ނަމަވެސް މި ފަހުން އެމްޓީޑީސީން ވަނީ އެ ރިސޯޓުގައި 1670 އެނދު ނުވަތަ 835 ކޮޓަރި ހުންނަ ގޮތަށް ބަދަލު ގެނެސްފަ އެވެ.

އެމްޓީޑީސީން ޖޫން މަހު ބޭއްވި އަހަރީ އާއްމު ޖަލްސާގައި އެ ކުންފުނީގެ މިހާރު މެނޭޖިން ޑިރެކްޓަރު ތަޒްމީލް އަބްދުއްސަމަދު ވިދާޅުވި ގޮތުގައި ދުބާއީގެ ރޯ ގަލަދާރީ ގުޅިގެން ނާގޯށި ތަރައްގީ ކުރަން ފަށަން ވަނީ ނިންމާފަ އެވެ. އޭގެ ކުރީގައި ވެސް އެމްޓީޑީސީން ގަލަދާރީއާ ވާހަކަ ދައްކާކަމުގެ އަޑުތައް އޮތެވެ. އެ އާއްމު ޖަލްސާގައި ތަޒްމީލް ވިދާޅުވި ގޮތުގައި ނާގޯށީގެ މަސައްކަތް މި އަހަރުގެ ފަހުކޮޅު ފަށާނެ އެވެ.

މި ފަހަރު އެމްޓީޑީސީން ނާގޯށި ތަރައްގީ ކުރަނީ ރޯ ގަލަދާރީއާއެކު ޖޮއިންޓް ވެންޗާއެއް ހަދައިގެނެވެ. މިިއީ އެމްޓީޑީސީގެ ތާރީހުގައި ވެސް މިގޮތަށް މަޝްރޫއެއް ކުރި އަށް ގެންދާ ފުރަތަމަ ފަހަރެވެ. އަދި އެފަދަ ފުރަތަމަ ތަޖުރިބާ އެވެ.

ބޮޑު ބިޔަ ނާގޯށީގެ އިންވެސްޓްމަންޓަށް މި ފަހަރު 300 އާއި 400 މިލިއަން ޑޮލަރު ހަރަދު ވާނެ ކަމަށް އެމްޓީޑީސީން އިން ވަނީ އަންދާޒާ ކޮށްފަ އެވެ. އެ ރަށް ނިންމަން މަދުވެގެން ތިން އަހަރު ނަގާނެ އެވެ.

ނާގޯށި ހަދަން ހަވާލުވާ ރޯ ގަލަދާރީ ކުންފުންޏަށް އެކަން ވާނެ ހެއްޔެވެ؟ އެ ކުންފުންޏަކީ އެ ފަދަ މަސައްކަތްތައް ކުރަން ކިހާ ކުޅަދާނަ ބައެއް ހެއްޔެވެ؟ ކުންފުނީގެ ތާރީހުން އެކަން ފެނޭ ހެއްޔެވެ؟

ރޯ ގަލަދާރީ / ގަލަދާރީ ހޯލްޑިން އަކީ ދުބާއީގައި ވަރަށް މަޝްހޫރު ނަމެކެވެ. ހައުސް ހޯލްޑް ނަމެކެވެ. ފަހުރުވެރި ތާރީހެއް އޮތް، ދެމިގެން ގޮސްފައިވާ 100 އަހަރުގެ ދިގު ތާރީހެއްގެ އާއިލީ ވިޔަފާރިއެކެވެ. ރޯ ގަލަދާރީ ކުންފުނި ދުބާއީގައި އުފެދިފައި ވަނީ 1960 ގެ އަހަރުތަކުގަ ކުރީކޮޅު އެވެ. ދުބާއީގެ މަޝްހޫރު ގަލަދާރީ އާއިލާއަށް ނިސްބަތްވާ މި ކުންފުންޏަކީ މި ފަދަ މަޝްރޫއެއް ކުރިއަށް ގެންދެވިދާނެ ގާބިލްކަން ހުރި ކުންފުންޏެއްކަން ތާރީހު ހެކިދެ އެވެ. އެ ކުންފުންޏަކީ ދުބާއީގެ ފުރަތަމަ ފަަސް ތަރީގެ ހޮޓާ، މިހާރު ރެޑިސަން ބްލޫ ދުބާއީ ޑެއިރާ ކްރީކް ހިންގާ ކުންފުންޏެވެ. މީގެ އިތުރުން ވެސް ހޮސްޕިޓާލިޓީ ދާއިރާގައި އެ ކުންފުނި އުހެވެ.

މި ކުންފުންޏަކީ މީޑިއާގައި ނުފޫޒު ގަދަ ކުންފުންޏެވެ. ދުބާއީގެ އެއްވަނަ އިނގިރޭސި ނޫސް ހަލީޖު ޓައިމްސް ނެރެނީ ގަލަދާރީންނެވެ. ދުބާއީގައި ފުރަތަމަ އައިސް ކްރީމް ވިޔަފާރި ފެށި ކުންފުންޏަކީ ވެސް ގަލަދާރީ އެވެ. މީގެ އިތުރުން އެ ގްރޫޕަކީ ރީޓެއިލް ވިޔަފާރި އާއި ކާރު އުފެއްދުމާއި ސިނާއީ ސާމާނާއި ހިދުމަތާއި އިންޖިނިއަރިން އަދި އިމާރާތް ކުރުމުގެ ސާމާނު އުފައްދާ 15 އަށް ވުރެ ގިނަ ސަބްސިޑަރީ މެދުއިރުމައްޗާއި އޭޝިއާ އަދި އޮސްޓްރޭލިއާގައި ހިންގާ ކުންފުންޏެވެ. މި ވިޔަފާރި ކުރުމަށްޓަކައި 30 އަށް ވުރެ ގިނަ ދުނިޔޭގެ ބްރޭންޑްގެ ލައިސަންސް މި ކުންފުނިން ވަނީ ދޫކޮށްފަ އެވެ. އެހެންވެ ތާރީހުން ބަލާއިރު އެ ކުންފުންޏާމެދު ސުވާލެއް ނެތެވެ.

އާ އުންމީދަކާއެކު ދުބާއީގެ އެންމެ މަޝްހޫރު އެއް ކުންފުންޏާއި އެމްޓީޑީސީން ފަށާ މި ދަތުރުގެ އަމަލީ ބައި މި އަހަރުގެ ފަހުކޮޅު ފެނަން ފަށާނެ ކަމަށް ބެލެވެ އެވެ. މިހާރު އުތުރުގެ ހަނިމާދޫ އިންޓަނޭޝަނަލް އެއާޕޯޓެއްގެ ގޮތުގައި މަސައްކަތް ފަށަން ތައްޔާރު ވަމުން ދާތީ މި ރިސޯޓުގެ މަސައްކަތް ވެސް ހަލުވިވާނެ ކަމަށް ބެލެވެއޭ ބުނަމާ ހިނގާށެވެ. ނަމަވެސް ނާގޯށި ރިސޯޓަކަށް ހެދުމުގެ މަސައްކަތް މި ފަށަނީ އެ ރަށުގެ ވާހަކައިން އަނގަތަޅަން 15 އަހަރު އެމްޓީޑީސީ ހޮޅުއަށިތަކުގައި ވަގުތު ހޭދަކޮށްފަ އެވެ. އެ މުއްދަތަކީ ރިސޯޓެއް ހަދައި ފައިދާ ނެރެ ވިއްކާލައި އިތުރު ފަސް ރިސޯޓު ހެދޭނެހާ މުއްދަތެވެ.